IN GESPREK MET GEDEPUTEERDEN LIA ROEFS EN GEERT GABRIëls

“Natuurrijk Limburg heeft de ecologische kennis en weet boeren aan te spreken”

Gedeputeerde Geert Gabriëls, de mouwen opgestroopt, heeft weinig tijd, meldt hij bij de start van het interview. Gabriëls (portefeuille: natuur, landschap, stikstof) wil nog contact leggen met enkele politieke fracties die twijfels hebben bij het statenvoorstel over agrarisch natuur- en landschapsbeheer. 

Foto: Gedeputeerde Geert Gabriëls in gesprek met Natuurijk Limburg. Foto: Boena van Noorden.

In dit voorstel wordt, onder andere, structurele dekking voorgesteld én een terugdraaiing van een bezuiniging daarop. Dat voorstel staat de volgende dag op de agenda van Provinciale Staten. Inmiddels weten we: het voorstel zal worden aangenomen. Daar is ook gedeputeerde Lia Roefs (van wonen, water, ruimte en landbouw) blij mee. Met haar aandachtsgebied landbouw ziet zij een rol voor Natuurrijk Limburg in de landbouwtransitie. We spreken met beide gedeputeerden over het agrarisch natuur- en landschapsbeheer en de toekomstige ontwikkelingen in het landelijk gebied.

We zijn zes jaar Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer verder.
Hoe staat het er in Limburg voor?  

Gedeputeerde Geert Gabriëls

Geert Gabriëls:
“Limburg heeft veel kleine snippers natuur en tegelijkertijd ook veel bijzondere soorten. Die soorten behouden terwijl hun leefgebieden zo klein zijn, dat is een grote uitdaging. Om die soorten vooruit te helpen, zou hun leefgebied uitgebreid moeten worden. Het agrarisch natuur- en landschapsbeheer kan stepping stones bieden tussen natuurgebieden.”

Lia Roefs:
“Ik ben een optimist en zie vooral de goede ontwikkelingen. Dankzij het agrarisch natuur- en landschapsbeheer leven er weidevogels rond de Peel en komt de korenwolf nog in Limburg voor. Dit is allemaal niet mogelijk zonder agrariërs, we hebben hen nodig om het bijzondere cultuurlandschap van Limburg in stand te houden.”

Geert Gabriëls:
“Ik zal eerlijk zijn, in het begin was ik heel kritisch op agrarisch natuur- en landschapsbeheer. Er gaat iets niet goed: de teruggang van natuur en landschap in het cultuurlandschap. We zetten subsidies in om dat tegen te gaan, maar aan het systeem veranderen we niets. Waarom zouden we als maatschappij daarvoor moeten betalen? En waarom krijgt boer A niet betaald voor zijn mooie meidoornhaag en boer B wel?

Mijn beeld is ondertussen veel positiever geworden. Ik zie de noodzaak om de plattelandsnatuur te ondersteunen. Daar is Natuurrijk Limburg een belangrijke speler in, zij hebben de ecologische kennis, maar wat nog belangrijker is: ze weten hoe boeren aan te spreken.”

Gedeputeerde Geert Gabriëls

Gedeputeerde Lia Roefs

Wat hebben de Limburgse natuur en het landschap de komende jaren nodig, vindt u?
En dan willen we natuurlijk ook graag weten welke rol de provincie hierin kan spelen.

Lia Roefs: “Het wordt er niet makkelijker op voor de agrariërs. De regels in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid veranderen, waardoor boeren en tuinders meer moeten doen voor de subsidies uit het GLB. Dit draagt wel bij aan de stap naar meer duurzame landbouw. Dat is nodig, als provincie kijken we naar mogelijkheden om de landbouw hierin te steunen. Ik heb een bioboer eens gevraagd: wat is nu het probleem? Waarom schakelen zo weinig boeren om? Pas na twee jaar mag een product biologisch heten en krijgt de boer dus een hogere prijs voor zijn product. Een boer moet die jaren financieel overbruggen. Daar zou de provincie een rol in kunnen spelen.”

Geert Gabriëls:
“Heel veel agrariërs willen voedselproductie met natuur en landschap combineren. Er is ook een wachtlijst voor deelname aan het agrarisch natuur- en landschapsbeheer bij Natuurrijk Limburg. Dat is heel mooi, maar het roept voor mij ook de vraag op: hoe zorgen we dat we minder afhankelijk worden van subsidies? Want als een subsidie wegvalt, is de kans groot dat agrariërs terugvallen op oude patronen. Dan verliezen we het mooie dat we hebben opgebouwd. Kunnen we ook een deel van het geld uit de markt halen? Er worden enorme winsten gemaakt door supermarkten. Ondertussen hebben boeren geen enkele marge. Ik vind dat een deel van de winst best bij boer en landschap terecht mag komen.”

Gedeputeerde Lia Roefs

Lia Roefs:
“Het zou mooi zijn als er een extra verdienmodel onder het agrarisch natuur- en landschapsbeheer komt. De consument kan misschien behalve via belastinggeld ook rechtstreeks meebetalen aan natuur en landschap. Dat kan via de supermarkten, maar ook via de rechtstreekse afzet van producten in de korte keten. Zo kunnen onze inwoners ook trots ontwikkelen op brood en bier uit de eigen regio. Brood en bier uit een mooi landschap.”

Geert Gabriëls:
“Voor het Limburgse landschap zijn natuurlijk ook de duizenden landschapsvrijwilligers belangrijk. Met het wegvallen van het IKL is hier een belangrijke schakel weggevallen. Daar willen we wat aan doen. We hebben heel veel vrijwilligers gesproken: wat ze nodig hebben is een partij die hen ondersteunt met instructies en gecertificeerde materialen en die hen koppelt aan opgaven in het landschap. Op dit moment bespreken we welke partij dit het beste zou kunnen oppakken vanuit bestaande expertise en ervaring.”

“Dankzij het agrarisch natuur- en landschapsbeheer leven er weidevogels rond de Peel en komt korenwolf nog in Limburg voor”

Dankzij het agrarisch natuur- en landschapsbeheer leven er weidevogels rond de Peel en komt korenwolf nog in Limburg voor”

Kan Natuurrijk Limburg van betekenis zijn in andere dossiers? Hoe belangrijk is haar rol voor de landbouwtransitie?

Geert Gabriëls:
“In de landbouwtransitie hebben we natuurlijk nog een andere lastige kwestie, namelijk het stikstofvraagstuk. Om dit aan te pakken, willen we aan gebiedsplannen gaan werken. Ik kan me goed voorstellen dat Natuurrijk Limburg hierin een rol gaat spelen, omdat zij een goede ingang heeft bij boeren. Want we kunnen en willen niet veel boeren uitkopen, met een meer extensieve bedrijfsvoering liggen er goede kansen voor het continueren van veel landbouwbedrijven.”

Lia Roefs:
“Kennis is hierin een belangrijke pijler: boeren kunnen elkaar ondersteunen om nieuwe stappen te zetten. We zullen gezamenlijk moeten zoeken naar de combinatie van verduurzaming en toekomstbestendige boerenbedrijven. Natuurrijk Limburg kan hierin een schakel zijn.”

Geert Gabriëls:
“Ik maak me weinig zorgen over de grote en de kleine boerenbedrijven. Ik kijk vooral naar de middelgrote familiebedrijven. Die zitten klem tussen de bank, de politiek, de adviseur en de afzetmarkt. Die moeten we helpen op zo’n manier dat het platteland er ook op vooruit gaat. Als overheid moeten we laten zien dat we daarin een betrouwbare partner zijn.”